Zimna wojna

Zimna wojna
	; Zgodnie z ruchem wskazówek zegara, od prawego górnego rogu: Checkpoint Charlie w Berlinie, samolot Lockheed P-2 Neptune US Navy przelatujący nad radzieckim frachtowcem, podpisanie przez Michaiła Gorbaczowa i George’a H.W. Busha porozumienia o rozbrojeniu chemicznym, demonstracja pod Murem Berlińskim, operacja Dunaj w Czechosłowacji, Brama Brandenburska w 1979 roku
Czas	1947–1991
Przyczyna	rywalizacja o wpływy między USA a blokiem wschodnim; wprowadzenie przez ZSRR satelickich rządów partii komunistycznych w Europie Środkowo-Wschodniej
Wynik	brak rozstrzygnięcia militarnego; rozpad ZSRR, rozwój i konsolidacja kapitalizmu jako dominującego systemu w krajach zachodnich; spadek liczby zwolenników komunizmu na świecie
Strony konfliktu
Układ Warszawski; z ZSRR na czele;; blok wschodni	NATO; ze Stanami Zjednoczonymi na czele;; ogólnie pojęty Zachód
brak współrzędnych
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Hasło w Wikisłowniku

Zimna wojna – trwający w latach 1947–1991 stan napięcia oraz rywalizacji ideologicznej, politycznej, wojskowej, gospodarczej pomiędzy blokiem wschodnim, czyli ZSRR i jego państwami satelickimi skupionymi od 1955 roku w Układzie Warszawskim i państwami pozaeuropejskimi sprzymierzonymi z ZSRR, a blokiem zachodnim, czyli państwami niekomunistycznymi skupionymi od 1949 roku w NATO i równoległych paktach obronnych (SEATO, CENTO) pod przywództwem Stanów Zjednoczonych. Zimnej wojnie towarzyszył wyścig zbrojeń obu bloków militarnych. Konflikt został rozpoczęty polityką ZSRR dążącego do rozszerzania zasięgu ekspansji terytorialnej i swojej strefy dominialnej oraz narzuceniem siłą ustroju komunistycznego krajom Europy Środkowo-Wschodniej^[1]^[2]^[3].

Zimnej wojnie towarzyszył wyścig zbrojeń, wyścig kosmiczny i gospodarczy. Najważniejszymi wydarzeniami okresu konfliktu były: praski zamach stanu 1948, blokada Berlina, wojna koreańska, kryzys sueski, operacja Ajax, kryzys berliński 1961, kryzys kubański, wojna wietnamska, rewolucja sandinistowska, irańska rewolucja islamska, radziecka interwencja w Afganistanie i stan wojenny w Polsce.

Zimna wojna trwała od roku 1947 – od rozpadu koalicji antyhitlerowskiej i ustanowienia w Europie Środkowej wyłącznej strefy wpływów ZSRR – do upadku systemów komunistycznych w Europie (Jesień Ludów) w 1989 roku i likwidacji samego ZSRR w drugiej połowie 1991 roku. Rozpad bloku wschodniego wyeliminował układ dwubiegunowy w polityce międzynarodowej i zakończył epokę zimnej wojny.

↑ Zimna wojna. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-30)]..
↑ Henry Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 1996, wyd. Philip Wilson, ISBN 83-85840-75-3, s. 461–515 (rozdz. 17 Początek Zimnej Wojny, rozdz. 18. Sukcesy i trudy polityki powstrzymywania, tamże bibliografia szczegółowa.
↑ Paul Johnson Historia świata (od roku 1917), London 1989, wyd. Polonia Book Fund, ISBN 0-902352-80-6, s. 466–502 (rozdz. XIII – Pokój przez strach), tamże bibliografia szczegółowa.

[1] Zimna wojna. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-30)]..

[2] Henry Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 1996, wyd. Philip Wilson, ISBN 83-85840-75-3, s. 461–515 (rozdz. 17 Początek Zimnej Wojny, rozdz. 18. Sukcesy i trudy polityki powstrzymywania, tamże bibliografia szczegółowa.

[3] Paul Johnson Historia świata (od roku 1917), London 1989, wyd. Polonia Book Fund, ISBN 0-902352-80-6, s. 466–502 (rozdz. XIII – Pokój przez strach), tamże bibliografia szczegółowa.

[1]

[2]

[3]