Polska Rzeczpospolita Ludowa

Rzeczpospolita Polska (1944–1952)
Polska Rzeczpospolita Ludowa (1952–1989)
22 lipca 1944 – 31 grudnia 1989
Flaga
Godło Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Flaga Godło
Hymn: Mazurek Dąbrowskiego
Położenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Konstytucja

Konstytucja marcowa (1944–1947)
Mała Konstytucja (1947–1952)
Konstytucja PRL (1952–1989)

Język urzędowy

polski

Stolica

Warszawa

Ustrój polityczny

„rola kierownicza klasy robotniczej” –dyktatura proletariatu[1], system monopartyjny, władza sprawowana przez PPR, następnie PZPR i ugrupowania satelickie, „demokracja ludowa”, później „realny socjalizm

Typ państwa

państwo satelickie ZSRR[2], część bloku wschodniego[2], określające się jako tzw. „demokracja ludowa[3]

Głowa państwa

prezydent (ostatni) Wojciech Jaruzelski

Szef rządu

premier (ostatni) Tadeusz Mazowiecki

Powierzchnia
 • całkowita


312 677[a][4] km²

Liczba ludności (1989)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


37 970 155
121 osób/km²

PKB (1980)
 • całkowite 
 • na osobę


56,6 mld[5] USD
1591,9[5] USD

PKB (PSN) (1980)
 • całkowite 
 • na osobę


150,9 mld[5] dolarów międzynar.
4245,3[5] dolarów międzynar.

Waluta

złoty (PLZ)

Sposób utworzenia: Manifest PKWN – utworzenie państwa zależnego od ZSRR

Z centralnych terenów II Rzeczypospolitej przejętych spod okupacji niemieckiej przez ZSRR
22 lipca 1944

Sposób likwidacji: przemiany demokratyczne, rozpad ZSRR i bloku wschodniego

Zmiana nazwy państwa na Rzeczpospolita Polska i ustroju politycznego na demokratyczny przez Sejm nowelą grudniową
z dniem 31 grudnia 1989[6]

Religia dominująca

oficjalnie ateizm państwowy[7][8], de facto katolicyzm

Strefa czasowa

UTC +1 – zima
UTC +2 – lato

Kod ISO 3166

PL

Domena internetowa

brak (domenę .pl wprowadzono dopiero w III RP w roku 1990)

Kod samochodowy

PL

Kod telefoniczny

+48

Mapa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Ludność II Rzeczypospolitej, deklarująca język polski jako ojczysty, według spisu powszechnego 1931 roku – geneza linii Curzona
Zmiany granic i linia Curzona
Ulotka antykomunistyczna z okresu II wojny światowej
Churchill, Roosevelt i Stalin na konferencji jałtańskiej, luty 1945
Orzeł wojskowy wzór 43 (tzw. piastowski)[9]
Jakub Berman (przed 1949)
Edward Osóbka-Morawski

Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL); (do 1952: Rzeczpospolita Polska; pot. Polska Ludowa[10]) – historyczne państwo polskie istniejące w latach 1944–1989. Polska w tym okresie była państwem niesuwerennym oraz satelickim pozostającym pod polityczną dominacją ZSRR[2][11]. Rządy sprawowała komunistyczna Polska Partia Robotnicza, a następnie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, jako partia hegemoniczna, przy formalnym istnieniu ugrupowań satelickich, tzw. stronnictw sojuszniczych (Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Demokratyczne).

  1. Formalnie rola kierownicza klasy robotniczej zapisana w preambule konstytucji stalinowskiej z 1952 roku.
  2. a b c Należy podkreślić, że najistotniejszym elementem kształtującym politykę zewnętrzną PRL było ścisłe podporządkowanie naszego kraju ZSRR, widoczne zarówno we wzajemnych stosunkach, jak i w kontaktach z krajami bloku wschodniego, państwami Europy Zachodniej, USA i innymi.(…) Stosunki pomiędzy ZSRR a PRL układały się na zasadzie zależności, a ich cechą było podporządkowanie jednej strony drugiej i kontrola jednej przez drugą. Wyróżnikiem penetracji był „przesunięty regulator”, czyli radzieckie struktury penetrujące, które przeniknęły na terytorium Polski, do wnętrza jej systemu państwowego. Podmiotem penetrującym był radziecki ośrodek decyzyjny realizujący swe cele za pomocą struktur sterowniczych.Sławomir Weremiuk, Specyfika stosunków polsko–radzieckich w okresie 1944–1991, t. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego nr 11 (6) 2014, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, s. 43–57, ISSN 2080-1335 [zarchiwizowane z adresu 2019-02-12]. Informacja o publikacji na stronie ABW.
  3. Dz.U. z 1952 r. nr 33, poz. 232.
  4. W 1970 roku, Historia Polski w liczbach. Ludność. Terytorium, Warszawa 1994, s. 140.
  5. a b c d Dane dotyczące PKB Międzynarodowego Funduszu Walutowego za rok 1980: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2014. [dostęp 2014-07-21]. (ang.).
  6. Dz.U. z 1989 r. nr 75, poz. 444.
  7. (ang.) Wolak, Arthur J. 2004. Forced out: the fate of Polish Jewry in Communist Poland. Tucson, Ariz: Fenestra Books. s. 104.
  8. Piotr Stanisz, Ideologiczne podstawy polityki wyznaniowej w PRL, bazhum.muzhp.pl, 2000, s. 259–270.
  9. Noszony m.in. na czapkach przez żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
  10. Propagandowo, potocznie i niekiedy w oficjalnych aktach władz, np. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lutego 1971 r. w sprawie zasad podwyższania emerytur pracownikom, którzy przepracowali w Polsce Ludowej ponad 10 lat (Dz.U. z 1971 r. nr 4, poz. 40).
  11. Wojciech Roszkowski określa podległość Polski Ludowej wobec ZSRR w latach 1945–1956 jako kolonialną, zmienioną w latach 1956–1989 w radziecki protektorat.


Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>
BŁĄD PRZYPISÓW